چاقی یک مسئله بهداشت عمومی جهانی است که به طرز نگران کننده ای در حال افزایش است.

مانند همه بیماری های مزمن، علل ریشه ای چاقی بسیار عمیق تر است و می توانند  ژنتیکی، روانی، اجتماعی فرهنگی، اقتصادی و محیطی باشند. کشورهای مختلف در سراسر جهان شاهد افزایش دو یا سه برابری در شیوع چاقی در سه دهه اخیر هستند که  با توجه به علل  ذکر شده احتمالاً  به دلیل شهرنشینی، سبک زندگی کم تحرک و افزایش مصرف غذاهای فرآوری شده پر کالری بوده است.

سازمان‌های چاقی در سراسر جهان در 4 مارس گرد هم می‌آیند تا روز جهانی چاقی را گرامی بدارند و خواستار راه‌حل‌های جامع‌تر، درمان و مسئولیت‌پذیری مشترک برای رسیدگی به اپیدمی جهانی یعنی چاقی شوند.

افزایش هشداردهنده چاقی در دوران کودکی نشان‌دهنده بار عظیم پیشگیری از بیماری‌های مزمن در سیستم‌های مراقبت‌های بهداشت عمومی آینده در سراسر جهان است. اغلب افرادی که در دوران کودکی چاق هستند، در بزرگسالی چاق باقی می‌مانند و در سنین پایین‌تر مستعد ابتلا به بیماری‌های غیرواگیر مرتبط با چاقی  هستند.

بیماری های غیرواگیر مرتبط با چاقی، از جمله دیابت نوع 2، بیماری عروق کرونر قلب، سکته مغزی، سرطان، آسم و بیماری انسدادی مزمن ریه در سراسر جهان افزایش یافته است.انتظار می رود که تا سال 2035 از هر 4 نفر 1 نفر دچار چاقی شود.چاقی در بزرگسالی پیش بینی کننده قوی مرگ زودرس است.

چاقی بر جنبه‌های جسمی و روانی-اجتماعی کیفیت زندگی نیز تأثیر می‌گذارد، که این مسئله در میان افراد چاق بیمارگونه  قابل توجه تر است. خطر ابتلا به هر گونه بیماری مزمن مبتلایان به  چاقی در مقایسه با افراد دارای اضافه وزن تقریبا دو برابر می شود.

طبق اعلام سازمان جهانی بهداشت 4.32 تریلیون دلار تأثیر اقتصادی جهانی اضافه وزن و چاقی در سال 2035 برآورد شده است.

پیشگیری از چاقی یک عامل حیاتی در کنترل بیماری‌های غیرواگیر مرتبط با چاقی از جمله دیابت، بیماری‌های قلبی عروقی، سکته مغزی، فشار خون بالا، سرطان و مشکلات روانی است. بنابراین باید مداخلات موثرتر اجرا شود تا بتوانیم روند شیوع چاقی و اضافه وزن را کنترل کنیم.

حمایت  صحیح خانواده در کنترل و پیشگیری چاقی موثر است. رویکرد خانواده محور بهترین مداخله برای حفظ کاهش وزن و حفظ وزن در میان افراد دارای اضافه وزن یا چاقی است. افراد دارای اضافه وزن و چاقی در تغییر سبک زندگی بدون حمایت خانواده با مشکلات قابل توجهی روبرو خواهند شد به خصوص اگر کودک باشد. چندین مطالعه ثابت کرده‌اند که یک رژیم غذایی کم‌چرب با پروتئین بالا و شاخص گلیسمی پایین به طور موثری باعث کنترل وزن می‌شود.

از تاثیر مداخلات مثبت مدرسه نیز نیابد چشم پوشید. سیاست های اجرایی مدرسه در خصوص افزایش فعالیت بدنی دانش آموزان از طرق مختلف ، نظارت بر فروش مواد غذایی ، از دسترس  خارج کردن  مواد غذایی  ناسالم و آموزش الگوی غذایی سالم به دانش آموزان و اولیا به پیشگیری و کنترل چاقی کمک خواهد کرد.

سیده سعیده شاه امیریان

کارشناس تغذیه شبکه بهداشت و درمان کازرون